Το έγκλημα στην υπηρεσία των εργοδοτών

της Χριστίνας Πάντζου

 

Συνδικαλιστικές οργανώσεις καταγγέλλουν πως επιχειρήσεις υφαντουργίας του Ελ Σαλβαδόρ προσλαμβάνουν εγκληματικές συμμορίες για να απειλούν τους συνδικαλισμένους εργάτες να πάψουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.

«Μου τηλεφωνούσαν και μου έλεγαν να σταματήσω να δημιουργώ προβλήματα και να φύγω από το συνδικάτο. Είπαν ότι είναι homeboys (συμμορίτες) και, αν δεν σταμάταγα τον συνδικαλισμό, θα κατέληγα κρεμασμένη από ένα από τα δέντρα έξω από το εργοστάσιο». Η μαρτυρία της συνδικαλισμένης εργάτριας της υφαντουργίας LD στο Ελ Σαλβαδόρ δεν είναι μοναδική.

«Επαιρναν επανειλημμένα τηλέφωνο και μου έλεγαν ότι, αν δεν παραιτηθώ άμεσα από το συνδικάτο, θα με βρουν σε μια μαύρη

σακούλα... Και καθώς ήταν οι πρώτες κλήσεις που δεχόμασταν, ένιωθα πολύ νευρική και φοβισμένη», πρόσθετε συνάδελφός της σε ρεπορτάζ του ενημερωτικού πρακτορείου IPS, στο οποίο συνδικαλιστικές οργανώσεις καταγγέλλουν πως επιχειρήσεις του επικερδέστατου αυτού κλάδου της χώρας, ο οποίος παράγει ρούχα για μεγάλες δυτικές μάρκες, προσλαμβάνουν εγκληματικές συμμορίες για να απειλούν τους συνδικαλισμένους εργάτες να πάψουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.

Οι γνωστές ως «μακίλας», εργοστάσια φασόν που δουλεύουν με εισαγόμενες πρώτες ύλες με σκοπό την εξαγωγή ρούχων για γνωστές μάρκες, λειτουργούν σε 17 ειδικές ζώνες της χώρας, χωρίς δασμούς, με φορολογικές απαλλαγές, πολλά επιχειρηματικά κίνητρα, αλλά χωρίς εργασιακά δικαιώματα ούτε συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Ο κλάδος απασχολεί κατά 80% γυναίκες και οι εξαγωγές του το 2014 έφτασαν τα 2,4 δισ. δολάρια. Αλλά ο βασικός μισθός παραμένει στα 210 δολάρια τον μήνα, και οι «στόχοι παραγωγής» που θέτουν είναι τόσο υψηλοί ώστε οι εργάτριες αναγκάζονται να δουλεύουν έως και 12 ώρες την ημέρα, για τις οποίες δεν πληρώνονται υπερωρίες: απλώς, αν τους εκπληρώσουν, «επιβραβεύονται» με 10 δολάρια τον μήνα.

«Από την άνθησή τους τη δεκαετία του ‘90, αυτά τα εργοστάσια έχουν γίνει διαβόητα για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και την καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων, με πρώτο αυτό του συνδικαλισμού», λέει στο διεθνές πρακτορείο ο Ρεϊνάλντο Ρουίς, γραμματέας της Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας του Ελ Σαλβαδόρ. «Και τώρα έρχονται και οι θανάσιμες απειλές για να διαλύσουν τα συνδικάτα».

Τον Ιανουάριο, το Κέντρο Παγκόσμιων Εργασιακών Δικαιωμάτων του Κρατικού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και το Κονσόρτιουμ Δικαιωμάτων των Εργαζομένων, δημοσιοποίησαν έκθεση κόλαφο με τίτλο «Καταστροφικές Συμμαχίες», όπου περιγράφουν πώς υπονομεύεται ο συνδικαλισμός στις «μακίλας» του Ελ Σαλβαδόρ, όπου από το 2012 έχουν ενταθεί οι απειλές κατά των συνδικαλισμένων εργατών. Παραθέτοντας συγχρόνως πληθώρα παραδειγμάτων που καταδεικνύουν ότι το έργο του εκφοβισμού -ή και εξόντωσης- των συνδικαλιστών έχουν αναλάβει για λογαριασμό των εταιρειών οι συμμορίες.

Σύμφωνα με την έκθεση, είναι πολλά τα κρούσματα επεισοδίων παρόμοιων με αυτό που έγινε στο εργοστάσιο F&D, όπου στελέχη της εταιρείας, συνοδεία μέλους της διαβόητης συμμορίας «μάρας», πλησίασαν εργαζόμενους που συζητούσαν έξω από το εργοστάσιο, δείχνοντας επιδεικτικά στον συμμορίτη τους συνδικαλιστές ηγέτες.

Σε άλλο εργοστάσιο, το Nemtex, ένοπλοι άντρες μέσα σε οχήματα περίμεναν τις εργάτριες, μέλη του συνδικάτου Ραφτών και Παρεμφερών Επαγγελμάτων (Sitracosi) στην είσοδο της φάμπρικας, όπως κατήγγειλε μια από αυτές: «Δεν κατέβηκαν από το αυτοκίνητο, ούτε μας είπαν κουβέντα, αλλά είχαν τα όπλα στραμμένα πάνω μας και μας κοίταγαν επίμονα, κουνώντας προειδοποιητικά το κεφάλι. Μια ακόμη μέθοδος ψυχολογικής πίεσης και εκφοβισμού».

Συνάδελφός τους στο ίδιο εργοστάσιο αναγκάστηκε τον Φεβρουάριο να εγκαταλείψει τη χώρα, αφότου μέλη των «μάρας» πήγαν στο σπίτι του και απείλησαν την οικογένειά του. Κι άλλοι χάνουν τη ζωή τους χωρίς ποτέ να διαλευκανθεί η υπόθεση, όπως συνέβη με τον συνδικαλιστή της LD, Χουάν Κάρλος Σάντσες, που δολοφονήθηκε τον Γενάρη του 2014.

Ευνοημένη από την ατιμωρησία που χαίρουν αυτά τα κρούσματα, η εγκληματική συνεργασία επιχειρήσεων και συμμοριών έχει αποτέλεσμα: μόνο 60 από τα 150 μέλη του εργοστασιακού συνδικάτου της εταιρείας LD «άντεξαν», ενώ οι υπόλοιποι εγκατέλειψαν τη μάχη φοβούμενοι μη δολοφονηθούν από τις συμμορίες, ιδίως τους «μάρας», υπεύθυνες για μεγάλο μέρος των καθημερινών δολοφονιών που στοιχειώνουν τη χώρα. Στο Ελ Σαλβαδόρ, το 2014 έγιναν 3.912 δολοφονίες, μια αναλογία 63 φόνων ανά 100.000 κατοίκους.

http://www.efsyn.gr